Λιμναίος Οικισμός Δισπηλιού!!

Λίγο πριν τον τελικό μας προορισμό που είναι η πόλη της Καστοριάς, κάνουμε μια μικρή παράκαμψη και βρισκόμαστε  στο Δισπηλιό. 

Ο λιμναίος οικισμός που θα συναντήσουμε εκεί μαρτυρά πως η περιοχή κατοικούνταν από τα νεολιθικά χρόνια.

Ο οικισμός χρονολογείται γύρω στο 5000 π.Χ. και θεωρείται από τους αρχαιότερους λιμναίους οικισμούς στην Ευρώπη. 

Ανακαλύφτηκε τυχαία όταν το 1932  ( χρονιά ανομβρίας )  η στάθμη της λίμνης κατέβηκε αρκετά και έτσι οι χιλιάδες διαβρωμένοι πάσσαλοι που εμφανίστηκαν μιλούσαν για τα σπίτια της λίμνης.

Ενώ πραγματοποιήθηκαν έρευνες στην περιοχή τόσο στην δεκαετία του 1930 από τον καθηγητή Α. Κεραμόπουλο όσο και το 1965 από τον καθηγητή της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΑΠΘ, Ν. Μουτσόπουλο, το 1992 η επιστημονική ομάδα του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ με επικεφαλής τον καθηγητή της Προϊστορικής Αρχαιολογίας Γ. Χουρμουζιάδη άρχισε να ερευνά συστηματικά τον λιμναίο οικισμό.

Το 2000 δημιουργήθηκε το Οικομουσείο όπου ο επισκέπτης έχει την δυνατότητα να απολαύσει την αναπαράσταση τμήματος του οικισμού, καθώς και του μικροπεριβάλλοντός του.

Τόσο η μορφή των σπιτιών, όσο και των υπαίθριων χώρων,  στηρίζεται στα επιστημονικά στοιχεία που προέκυψαν από τις ανασκαφές και στην διεθνή εμπειρία ανάλογων καταγραφών. 

Όσο πλησιάζουμε τον οικισμό,  οι σύγχρονες προσπάθειες "αναπαραγωγής" των πρωτότυπων ανασκαφικών προτύπων είναι εντυπωσιακές.

Μέσα στην λίμνη τα σπίτια χτίζονται σε υπερυψωμένες πασσαλόπηκτες  πλατφόρμες για να είναι πάντα πάνω από το νερό.

Για τον σκελετό της κάθε καλύβας χρησιμοποιήθηκαν κορμοί δέντρων....

Οι τοίχοι  και η στέγη θα γίνουν με πιο λεπτά ξύλα και καλάμια από την λίμνη. Ο πηλός θα καλύψει τις χαραμάδες των τοίχων και του πατώματος, και τα άχυρα στην σκεπή θα ολοκληρώσουν την κατασκευή του σπιτιού του προϊστορικού Δισπηλιώτη.

Οι καλύβες που βρίσκονται στις όχθες έχουν επίσης χοντρά πατώματα από ξύλο, πέτρες και πηλό για να μη πλημμυρίζουν και γεμίζουν υγρασία.

Το σχήμα τους είναι ορθογώνιο...

.... ή κυκλικό.

Ο πληθυσμός του οικισμού  υπολογίζεται στους 3000 κατοίκους. Είτε μένουν στην στεριά, είτε στην όχθη, είτε στην καλύβα που είναι πάνω στην λίμνη, η ζωή όλων έχει συνδεθεί  με την τελευταία. 

Σε μεγάλους κορμούς δέντρων σκαλίζει τις βάρκες του ( μονόξυλα ). Τις χρησιμοποιεί για το ψάρεμα αλλά και για την εύκολη μετάβασή του στα γειτονικά χωριά χωρίς να κινδυνεύει από τα άγρια ζώα του δάσους.

Όσο δύσκολη και να δείχνει η ζωή των κατοίκων στο νεολιθικό χωριό τα ευρήματα αποδεικνύουν πως δεν είναι έρμαια του περιβάλλοντος.

Φτιάχνουν μαχαίρια από πέτρες. δρεπάνια με κοφτερές λεπίδες από μεγάλους πυρήνες πυριτόλιθου και με τις ποταμίσιες κροκάλες  τα μικρά και μεγάλα τσεκούρια. Τα κόκκαλα των ζώων μετατρέπονται σε βελόνες, μυτερά σουβλιά και σκαπτικά εργαλεία.

Με δίχτυα από λινάρι, κοκκάλινα αγκίστρια και καλάμια ο κάτοικος του οικισμού θα ψαρέψει.

Παρατηρώντας πως η λάσπη σκληραίνει με την φωτιά, κατασκευάζει κάθε λογής αγγεία που θα χρησιμοποιήσει για τις καθημερινές του ανάγκες.

Θα χρησιμοποιήσει τα δέρματα των ζώων για τον ρουχισμό του και τα βότανα για να θεραπεύσει τις ασθένειες.

Εντυπωσιακό εύρημα επίσης η ξύλινη πινακίδα που βρέθηκε με κάποιο είδος γραφής επάνω της.

Περίεργο αν αναλογιστεί κανείς πως η γραφή θεωρείται πως ξεκίνησε εκατοντάδες χρόνια αργότερα γύρω στο 3000 π.Χ στην Αίγυπτο.

Κι αφού όλη την μέρα ο άνθρωπος του νεολιθικού οικισμού εργαστεί σκληρά για την  επιβίωσή του , το βράδυ θα συναντήσει τους υπόλοιπους γύρω από την φωτιά έξω ή μέσα στην καλύβα....θα παίξει μουσική με την κοκκάλινη φλογέρα του και θα "ψάξουν" όλοι μαζί να κατανοήσουν τα δύσκολα και ανεξήγητα της ζωής!!!

Το Δισπηλιό βρίσκεται σε απόσταση 8 χιλιομέτρων από την Καστοριά και ο Λιμναίος Οικισμός στην νότια όχθη της λίμνης Ορεστιάδας ( ή λίμνη της Καστοριάς )